25.04.(czwartek) 2024 r. o godz.18.00-tej w Wieliczce w Muzeum Żup Krakowskich, w Zamku Żupnym w sali gotyckiej zebrali się goście zaproszeni przez dyrektora Jana Godłowskiego na otwarcie wystawy pt. „Świat górników. Praca górników na dawnych fotografiach”. Przybyłych przywitał Pan Dyrektor, który powiedział m.in. że wystawa została przygotowana przez pracowników Muzeum: Jakuba Strynowicza, kuratora wystawy, Anitę Mrugacz i Roberta Sagana, projekt plastyczny i aranżacja wystawy.
Wystawa jest urządzona w skrzydle północnym Zamku Żupnego (XV w.), na parterze, w salach po bibliotece. 4.04.b.r. otwarciem wystawy pt. „Tajemnice Kościoła Św. Klemensa w Wieliczce”, to skrzydło zamku zostało udostępnione po kilkuletnim remoncie (od 2018 r.) i po raz pierwszy w swej historii zostało przeznaczone na działalność wystawienniczą. W przyszłości w budynku zostanie zorganizowana wystawa stała „Solny klejnot w koronie”.
Następnie wypowiadał się Jakub Strynowicz informując, że na wystawie znajduje się 31 wielkoformatowych fotografii, na których zaprezentowano 30 kopalń w 18 krajach i na trzech kontynentach: głównie w Europie, ale także Ameryce Północnej i Australii.
Pod każdą fotografią jest kod QR, który prowadzi do rozszerzonych galerii zdjęć z tych kopalń. Ponadto wystawie towarzyszą dawne narzędzia górnicze, podobnych do nich można szukać na zdjęciach, a pochodzą one ze zbiorów Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Najstarsza fotografia prezentowana na wystawie ma około 160 lat i pokazuje górników przed wejściem do sztolni kopalni kobaltu w Amot w Norwegii. Najmłodsze natomiast liczą ok. 70 lat. Wszystkie łączy wspólny mianownik: są dawne, czarnobiałe i pokazują górników w czasie pracy, przed jej rozpoczęciem, jeszcze w szatni, przed wejściem do sztolni, ale także w czasie przerwy śniadaniowej. Górnicy wykonują różnorodne prace, widać więc eksploatację surowców przy użyciu wiertarek, moment przed detonacją ładunków, zjazd ludzi windą w podziemia, transport urobku wózkami, które pchają ludzie lub ciągną konie czy urządzenia, obsługę wciągarek, grupę cieśli górniczych budujących drewniane zabezpieczenia czy mierniczych dokonujących pomiarów. Fotografie stwarzają możliwość zaglądnięcia do podziemi kopalń pozyskujących: sól, węgiel kamienny i brunatny, srebro, złoto, miedź, rudy żelaza, kobalt, rtęć i wapienie. Dają też możliwość porównań panujących w nich warunków pracy, stosowanych narzędzi i urządzeń, oświetlenia czy ubioru górników. Informacji o poszczególnych kopalniach, a także o muzeach, z których fotografie pochodzą (pozyskał je kurator wystawy) dostarczają krótkie czytelne opisy (białe na czarnym tle). Prezentowane kopalnie pochodzą z: Australii, Austrii, Belgi, Czech, Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Kanady, Norwegii, Polski, Serbii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, USA i Włoch.
W otwarciu i zwiedzaniu wystawy uczestniczyła Jadwiga Duda, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW) z delegacją: Krzysztof Kasprzyk z żoną Elżbietą, Jan Matzke, Marta Lelito, Małgorzata Złomek. Serdecznie dziękujemy Panu Dyrektorowi za zaproszenie, a kuratorowi wystawy i plastykom za jej urządzenie. Miło było się spotkać z byłymi pracownikami Muzeum: Józefem Charkotem i Wacławem Jaworskim. W kiosku muzealnym można nabyć jej katalog autorstwa Jakuba Strynowicza pt. „ŚWIAT GORNIKÓW. Praca górników na dawnych fotografiach” (Wieliczka 2024). Dziękuje Piotrowi Jasińskiemu, pracownikowi Muzeum za przewóz mojej osoby do domu. Zachęcam wieliczan, członków KPW do zwiedzenia wystawy, która będzie czynna do 31.08.b.r.
Opracowała Jadwiga Duda
