16.06. (niedziela) 2024 r. o godz.18.00-tej w Domu Kultury w Grabiu odbył się wykład Tomasza Pieprzycy pt. „Wśród meandrów współistnienia o Wiśle i Grabiu”. Tomasz Pieprzyca jest regionalistą, członkiem Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”, autorem strony „Węgrzce Wielkie - Historia, Przyroda, Ludzie”.
Nazwa wsi Grabie wywodzi się prawdopodobnie od tego, że rosły tu dawniej lasy grabowe, tworzące kiedyś jeden ciąg Puszczy Niepołomickiej. Tą wersję potwierdzają między innymi nazwy przysiółków, np. Grabina (obecnie część wsi Grabie) oraz Podgrabie (wieś leżąca obecnie w terytorium miasta Niepołomice). Przez wieś wzdłuż rzeki Wisły - przechodzi droga łącząca Niepołomice z Krakowem. Przebiega ona mniej więcej tak, jak biegł dawniej tzw. Nadwiślański szlak królewski, którym królowie dojeżdżali z Krakowa do Puszczy Niepołomickiej na polowania.
Na podstawie zapisków w księdze parafialnej z 1841 roku oraz dokumentu zachowanego na bocznej ścianie budowli, odczytać można, że kościół został ufundowany w 1386 roku przez rycerza Wierzbiętę z rodu Gryfitów z Branic. W tym samym roku została erygowana parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. tematem spotkania była rzeka Wisła w Grabiu. na terenie Grabia znajduje się tzw. „Wiślisko”, czyli stare koryto Wisły, które jest aktualnie stawem przepływowym, do którego wpadają rzeczki, a odpływ z niego wpada do Wisły. Całość jest gęsto porośnięta sitowiem i szuwarami. Główna część wsi oddzielona jest od północy Wisłą, a od wschodu jej dopływem, który jednocześnie oddziela wieś Grabie od Podgrabia, Gminę Wieliczka od Gminy Niepołomice. Po powodzi w 1903 r. w Grabiu usypano wzdłuż Wisły wały przeciwpowodziowe.
W spotkaniu uczestniczyli mieszkańcy Grabia, a wśród nich Andrzej Pietrusa, emerytowany proboszcz i ks. Wojciech Zahradnik, ks. Piotr Maroszek autor opracowania „Dzieje Parafii w Ruszczy’ proboszcz, Emil Wojdyło, emerytowany dyrektor Szkoły Podstawowej w Grabiu im. Macieja Szarka, Elżbieta Graboś, konserwator zabytków i właścicielka zagrody Apolonii w Zakrzowie, gmina Niepołomice, ksiądz ze Zgromadzenia Zakonnego Samarytan. Brała udział także delegacja Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”: Jadwiga Duda, prezes Zarządu, Aleksandra Pasek, v-ce prezes z mężem Piotrem, Halina Pracuch i Celina Sawicka, emerytowane nauczycielki w Szkole Podstawowej w Grabiu, Marian Sipióra.
Wspomnę, że 20.06.2007 r. 114 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie”, a piąte z serii: „Wsie w Gminie Wieliczka” było poświęcone wsi grabie. Relacja ze spotkania jest opublikowana przez autorkę niniejszego tekstu w zeszycie 59 Biblioteczki Wielickiej”. Spotkanie zorganizowała Helena Mleczko, sołtys wsi Grabie oraz Koło Gospodyń Wiejskich w Grabiu, które zatroszczyło się o słodki poczęstunek, herbatę i kawę dla słuchaczy za co jesteśmy wdzięczni. Serdecznie dziękujemy za zaproszenie Tomaszowi Pieprzycy.
Opracowała Jadwiga Duda
